Này Chiến Trận, Này Cuồng Si

Từ trên cửa sổ cung điện Babbiano, Bá tước Aquila ngắm nhìn đám người lăng xăng ngược xuôi dưới sân, bên cạnh là anh chàng Fanfulla degli Arcipreti mà chàng đã nhắn gọi về từ Perugia với lời đảm bảo rằng không còn mối nguy hiểm nào đe dọa chàng trai trẻ bởi Masuccio đã chết.

Một tuần lễ đã trôi qua kể từ khi Gian Maria cho người em họ biết về chủ ý của mình, và lúc này ngài Công tước đang sửa soạn lên đường đi Urbino để diễn màn hài kịch cầu hôn công nương Valentina. Đó là lí do giải thích sự hối hả của đám người hầu và gia nhân, tiếng bước chân rầm rập của đám lính tháp tùng đang tập hợp, cùng cả đoàn lừa ngựa đang gõ móng làm náo nhiệt cả khoảng sân rộng bên dưới. Francesco quan sát cảnh tượng nhộn nhịp với nụ cười chua chát, trong khi người bạn đồng hành của chàng không giấu được vẻ hài lòng.

“Tạ ơn Chúa, Công tước cuối cùng cũng ý thức được trách nhiệm của mình,” chàng trai trẻ nhận xét.

“Trước đây tôi vẫn thường oán trách số mệnh,” Francesco nói, không để ý đến lời bình luận của người bạn trẻ, “vì đã bắt tôi phải an phận làm một Bá tước. Nhưng từ nay về sau tôi sẽ cảm ơn sự an bài này, vì tôi đã thấy một số mệnh khác còn có thể tệ hơn nhiều - rất có thể tôi đã phải sinh ra làm một ông hoàng với một công quốc phải cai trị. Tôi rất có thể đã giống như ông anh họ quý hóa tội nghiệp kia, một tạo vật mà cả cuộc đời toàn những trò xa hoa phù phiếm, chẳng có nổi chút phẩm giá, rặt những màn mua vui đình đám mà không có hạnh phúc thực sự - không tình yêu, cô đơn, vô nghĩa.”

“Nhưng,” anh chàng Fanfulla kinh ngạc kêu lên, “chắc chắn phải có sự bù đắp chứ?”

“Cậu thấy đám đông đang nhốn nháo kia chứ. Cậu biết như thế nghĩa là gì rồi đấy. Cái gì mới bù đắp được cho điều đó đây?”

“Đáng lẽ ngài không nên đặt ra câu hỏi đó chứ, thưa Bá tước. Ngài đã thấy cháu gái Guidobaldo rồi, ngay cả sau khi thấy nàng, ngài vẫn còn hỏi đám cưới này sẽ đem lại cho Gian Maria sự bù đắp nào ư?”

“Vậy là cậu vẫn không hiểu à?” Aquila hỏi lại với nụ cười cay đắng. “Cậu không thấy bi kịch ở đây sao? Chỉ đơn giản là hai công quốc, nhận thấy đám cưới này có lợi cho cả đôi bên, bèn quyết định rằng nó phải được tiến hành. Trong khi đó thì hai nhân vật chính - thiếu chút nữa tôi đã gọi họ là nạn nhân – chẳng hề có lấy một cơ hội để tự lựa chọn. Gian Maria lên đường đi cầu hôn vì bị bức bách quá. Ông ta sẽ nói với cậu rằng ông ta vẫn biết sớm muộn gì cũng phải lấy vợ và sau đó phải xoay xở để có con trai. Ông ta đã trì hoãn khá lâu để phản đối cuộc hôn nhân chính trị này, thế nhưng bây giờ khi tình thế đã đến lúc cấp bách thì ông ta đành miễn cưỡng đi cầu hôn cũng như làm bất cứ công chuyện gì khác - như đi dự một lễ đăng quang, một bữa tiệc hay một buổi khiêu vũ vậy. Giờ cậu còn thắc mắc tại sao khi người ta định dâng ngai vàng của Babbiano cho tôi, tôi lại từ chối không? Nói để cậu rõ, Fanfulla thân mến, nếu bây giờ tôi ở vào chỗ ông anh họ của tôi, tôi sẽ cho không cả vương miện lẫn chiếc áo choàng Công tước cho bất cứ kẻ nào thèm khát chúng trước khi người ta chà đạp cuộc đời tôi và biến tôi thành con rối vô tri khốn khổ. Nếu phải chịu đựng vai bi hài kịch trống rỗng đó suốt đời, thà rằng tôi sống cuộc đời của một nông dân hay một tá điền; tôi sẽ làm ruộng, sống cuộc đời đạm bạc, nhưng sống như tôi muốn và tạ ơn Chúa về cuộc đời tự do đó; tôi sẽ kết bạn với những người tôi thấy hợp; lấy bốn bể là nhà; yêu theo tiếng gọi của trái tim tôi; và về với Chúa khi Người gọi tôi, ra đi thanh thản với niềm tin rằng cuộc đời này mình đã không sống một cách nhạt nhẽo vô vị. Và còn cô thiếu nữ tội nghiệp đó nữa, Fanfulla ơi! Hãy nghĩ cho nàng một chút mà xem. Nàng sẽ bị trói buộc vào cuộc hôn nhân không tình yêu với một gã phì nộn vô cảm như Gian Maria. Chẳng lẽ cậu không cảm thấy chút thương hại nào cho nàng sao?”

Fanfulla cau mày, thở dài.

“Tôi không ngốc đâu, tôi biết tại sao hôm nay ngài lại nghĩ ngợi nhiều như thế,” chàng trai đáp. “Những ý nghĩ này đã ám ảnh ngài từ khi ngài gặp cô gái đó.”

Francesco thở dài.

“Ai biết được?” chàng buồn bã đáp. “Trong khoảnh khắc chúng tôi nói chuyện với nhau, trong phút giây ngắn ngủi tôi được ngắm nhìn nàng, có lẽ nàng đã gây cho tôi một vết thương còn sâu hơn nhiều vết thương mà nàng đã nhân hậu cố gắng chăm sóc.”

Cho dù những gì Bá tước Aquila nói về cuộc hôn nhân chính trị đang được chuẩn bị đều khá chính xác, nhưng chàng đã hơi lầm lẫn khi nói rằng hai nhân vật chính đều không có cơ hội tự do lựa chọn cho mình. Thực tế cả hai đều đã có cơ hội lựa chọn. Chuyện đó xảy ra ba ngày sau tại Urbino, khi ngài Công tước và Valentina được giới thiệu với nhau trong buổi khiêu vũ chào mừng Guidobaldo tổ chức để đón chú rể tương lai. Vẻ đẹp lộng lẫy của Valentina đã khiến Gian Maria choáng ngợp vì vui sướng bất ngờ, kết quả là vẻ sốt ruột muốn được sở hữu nàng lộ ra trên khuôn mặt đức ông càng làm cho dáng vẻ kệch cỡm của ngài thêm lố bịch khó chịu trong mắt nàng. Ngay từ khi được biết về cuộc hôn nhân dàn xếp này, cô thiếu nữ đã tỏ ra bất mãn. Những gì được chứng kiến về con người Gian Maria chỉ làm Valentina cảm thấy hoàn toàn ghê sợ số phận đã được định đoạt trước cho mình, và trong trái tim, cô gái thầm nhủ nếu bị buộc phải làm nữ Công tước Babbiano, cô thà quay trở lại tu viện Santa Sofia sống cuộc đời của một nữ tu.

Gian Maria ngồi cạnh nàng trên bàn tiệc, vừa nhồm nhoàm thưởng thức các món ăn - một việc luôn có sức thu hút ghê gớm với Công tước - vừa lúng búng ghé miệng thì thầm vào tai cô gái những lời có cánh khiến nàng rùng mình và khuôn mặt dần dần tái mét. Càng hăng hái trổ tài tán tụng hòng làm vừa lòng nàng, với thân hình phì nộn và tác phong kệch cỡm của mình, đức ông càng thành công trong việc làm nàng trở nên xa lánh và thù nghịch, cho đến khi, bất chấp tất cả sự ngu ngốc của mình, cuối cùng Công tước cũng phải nhận thấy sự lạnh lùng đến bất thường của cô gái. Lập tức, đức ông phàn nàn với ông hoàng cao quý kia, tức chú nàng. Nhưng Guidobaldo lại cười nhạo trước nỗi lo ngại của ngài.

“Đức ông coi cháu gái tôi như một đứa con gái nông dân chăng?” ông hỏi. “Hay ngài muốn nó cười điệu đàng rồi uốn éo làm dáng trước mỗi lời tán tỉnh của ngài? Miễn là cháu tôi chấp nhận cưới ngài, những chuyện còn lại đâu có quan trọng gì?”

“Tôi muốn cô ấy yêu tôi một chút”, Gian Maria ngớ ngẩn phàn nàn.

Guidobaldo nhìn ngài Công tước từ đầu đến chân với ánh mắt cười cợt khó hiểu, như thể trong đầu ông thoáng qua ý nghĩ rằng tay Công tước ngô nghê thô thiển này tham vọng thật.

“Tôi không nghi ngờ rằng rồi cháu tôi cũng sẽ yêu ngài thôi,” ông trả lời, bằng giọng nói cũng khó hiểu như cái nhìn của ông. “Khi ngài Công tước đây đã theo đuổi chân thành say mê như thế thì có phụ nữ nào cưỡng nổi chứ? Không nên vội thất vọng chỉ vì sự bẽn lẽn của một cô thiếu nữ.”

Những lời an ủi của Guidobaldo như tiếp thêm can đảm cho Công tước. Từ lúc này đối với ngài thái độ lạnh lùng của cô gái chỉ là tấm mạng mà sự rụt rè bẽn lẽn của người thiếu nữ dùng để che giấu sự quy thuận của trái tim.

Tự lí luận như vậy, lại được cổ vũ bởi sự đần độn đến kì quái của bản thân, thành ra cô gái càng lẩn tránh và tỏ thái độ khó chịu, đức ông càng tin chắc về tình cảm nồng cháy nàng dành cho ngài; nàng càng lộ rõ sự căm ghét thì đức ông lại chỉ thấy thêm bằng chứng về mức độ đắm đuối say mê của nàng. Cuối cùng, ngài Công tước đã đi xa đến mức gần như ca tụng và mến mộ nền nếp gia giáo của cô dâu tương lai.

Suốt một tuần dài, mọi chuyện ở Urbino đều tuyệt vời, liên tiếp đan xen nhau là các buổi đi săn, săn bằng chim ưng, những chuyến du thuyền, tiệc tùng, khiêu vũ, những buổi diễn hài kịch. Rồi đột nhiên, như tiếng sét giữa trời quang, mọi cuộc vui chơi đều bị cắt ngang. Tin báo rằng sứ giả của Cesare Borgia đang đợi tại Babbiano mang theo thông điệp từ Công tước Valentinois chẳng khác gì gáo nước lạnh dội xuống đầu Gian Maria. Đức ông được báo tin qua một bức thư do Fabrizio da Lodi gửi tới, khẩn cẩu ngài nhanh chóng quay về đối phó với mối đe dọa từ Valentinois.

Lúc này Gian Maria không còn phớt lờ mối đe dọa từ phía nhà Borgia bách chiến bách thắng, không còn coi những lời cảnh báo của triều thần là phóng đại được nữa. Sự xuất hiện bất thình lình của sứ giả do Valentinois gửi tới trùng hợp đến mức có thể thấy là trước nguy cơ về mối liên kết của Babbiano với Urbino, đã quyết định ra tay sớm trước khi liên minh kịp hình thành, tình cảnh làm Gian Maria vô cùng bối rối.

Tại một trong những căn phòng sang trọng dành riêng cho Công tước trong chuyến thăm Urbino, đức ông ngồi bàn bạc về tin xấu vừa nhận được với hai nhà quý tộc tùy tùng - Alvaro de Alvari và Gismondo Santi - và cả hai, trong khi giục ngài nên theo lời khuyên của Lodi mà quay gấp về Babbiano, cũng hối thúc ngài hoàn tất chuyện đính hôn trước khi trở về.

“Phải giải quyết ngay chuyện này, thưa đức ông,” Santi nói, “và khi đó đức ông có thể quay về Babbiano tiếp kiến sứ giả của Công tước Valentinois trên thế thượng phong.”

Hoàn toàn đồng ý với lời khuyên này, Gian Maria bèn lập tức đi tìm Guidobaldo nói rõ ý định của mình, cùng với tin khẩn mới nhận được buộc ngài phải hành động gấp gáp như vậy. Guidobaldo lắng nghe với vẻ nghiêm trọng. Tin do Gian Maria kể cũng làm ngài bận tâm, bởi cũng như bất cứ ai trên đất Italia, ngài e sợ sức mạnh của Cesare Borgia, và trước mối đe dọa đang thành hình, ngài càng quyết tâm thúc đẩy cuộc hôn nhân chính trị có thể kéo thêm một nước láng giềng vào liên minh hùng mạnh ngài đang ra sức xây dựng.

“Chúng ta sẽ làm theo ý ngài”, Công tước lịch thiệp của Urbino trả lời Gian Maria, “và lễ đính hôn sẽ được tuyên bố ngay ngày hôm nay, như thế ngài có thể thông báo chuyện này cho sứ giả của Valentinois. Khi đã biết được thông điệp của Borgia, ngài có thể trả lời đầy thách thức hay thận trọng theo ý ngài. Sau đó hãy quay lại Urbino trong vòng mười ngày, đếu gửi lời xin phép nàng được hân hạnh gặp mặt.

Khi được gã hầu đưa qua cánh cửa dẫn vào căn phòng phía trong, Gian Maria chợt nghe thấy một giọng nam tuyệt vời đang ngọt ngào hát một bản tình ca theo tiếng nhạc đệm của cây đàn luýt.

“Một cô gái xinh tươi, ngồi dưới ánh mặt trời..."

Ca từ của Petrarch vọng tới, và ngài Công tước vẫn nghe thấy, dù chỉ loáng thoáng, một hai lần sau khi gã hầu đã đi khuất. Rồi tiếng hát ngừng đột ngột, theo sau là một khoảng im lặng, cuối cùng gã hầu xuất hiện trở lại. Vén tấm rèm cửa màu xanh xen vàng lên, gã mời Gian Maria vào.

Đó là một căn phòng mà ngay cách bài trí đã nói lên hoàn hảo, sự giàu sang tao nhã của nhà Montefeltro, từ mái vòm màu xanh nước biển, nạm vàng và được viền gỗ quý chạm trổ công phu, cho đến những tấm thảm trải nền vô giá. Phía trên một bệ thờ màu đỏ thẫm có treo một cây thánh giá bằng bạc, tác phẩm tinh xảo của Anichino lừng danh xứ Ferrara. Ở góc xa đặt một chiếc bàn khảm xà cừ, phía trên treo một tấm gương lớn, trên bàn bày mấy món đồ tuyệt đẹp bằng thủy tinh Murano. Trên tường có treo một bức tranh của Mantegna, vài món trang sức chạm trổ đắt giá và những đồ trang trí phủ men đầy thanh nhã, vô số sách quý bày trên giá, một chiếc đàn ximbalum mà một gã hầu tóc vàng đang ngắm ngó săm soi, và cuối cùng dựng cạnh khung cửa sổ bên phải là một chiếc đàn hạc tuyệt đẹp mà Guidobaldo đã cho mua từ Venice về tặng cháu gái.

Trong gian phòng lộng lẫy của Valentina, ngài Công tước thấy nàng đang được mấy cô thị nữ, anh hề Peppe, hai gã hầu phòng và sáu chàng quý tộc trẻ dưới quyền chú nàng vây quanh. Một trong số đó - vẫn là anh chàng Gonzaga đã hộ tống nàng từ tu viện Santa Sofia - nổi bật hẳn lên với bộ đồ trắng muốt từ đầu đến chân, áo vest và áo chẽn lấp lánh vàng, anh này đang ngồi trên một chiếc ghế thấp, cây đàn luýt vẫn ôm trong lòng, từ đó Gian Maria có thể đoán ra đây chính là chủ nhân của giọng hát đã vọng đến tai đức ông khi đứng chờ ở tiền phòng.

Trừ Valentina, tất cả đều đứng dậy khi Công tước xuất hiện và đón chào đức ông với vẻ lễ nghi xa lạ khiến lòng nhiệt tình của ngài bị nguội đi không ít. Công tước lại gần rồi vụng về dừng bước, và bằng điệu bộ vụng về không kém, ngài đề nghị được nói chuyện riêng với nàng. Bằng một cử chỉ chịu đựng chán ngán, nàng ra hiệu cho mọi người lui cả ra ngoài, và Gian Maria đứng đợi cho đến khi người cuối cùng đã bước qua ngưỡng cửa dẫn ra khoảng sân rộng bài trí vui mắt, với một đài phun nước bằng cẩm thạch nằm giữa những khối cây xén tỉa công phu, đang phun lên một cột nước lấp lánh sắc màu dưới ánh mặt trời.

“Thưa công nương,” Công tước lên tiếng khi chỉ còn lại hai người trong phòng, “tôi vừa nhận được tin khẩn từ Babbiano yêu cầu tôi phải lập tức quay về.” Nói rồi đức ông tiến sát tới cạnh nàng.

Có thể trên thực tế đức ông là một kẻ đần độn hoặc giả thói tự phụ đã làm ngài quáng mắt, nếu không Công tước đã nhận ra đôi mắt cô thiếu nữ đột nhiên sáng lên, trên khuôn mặt nàng có thể đọc được rõ ràng vẻ nhẹ nhõm như được giải thoát.

“Thưa đức ông,” nàng trả lời, nhỏ nhẹ, chừng mực, “chúng tôi sẽ rất buồn phải chia tay ngài như vậy.”

Và ngài Công tước mới ngốc nghếch làm sao! Mù quáng, đần độn và tụ phụ nhất trong tất cả những kẻ cầu hôn trên đời! Nếu không với một người như đức ông, lớn lên trong cung đình, đôi tai đã quá quen với những lời nói khách sáo, chỉ là những tiếng vọng rỗng tuếch chẳng liên quan gì đến ý nghĩa vốn có, và cũng chẳng lạ gì phép lịch sự đầu môi chót lưỡi chẳng liên quan gì đến cảm xúc của trái tim chốn cung đình, làm sao có thể hiểu lầm câu nói của Valentina đến nỗi quỳ gối xuống cạnh nàng, nắm chặt những ngón tay thon thả kiêu kì của nàng trong hai bàn tay béo núc của ngài, để rồi đột ngột hiện nguyên hình một kẻ si tình cục mịch đến mức khó cô gái nào chấp nhận nổi?

“Nàng cảm thấy thế thật sao?” Công tước líu lưỡi, cái nhìn trở nên si mê ngơ ngẩn. “Nàng sẽ thấy buồn thật chứ?”

Cô thiếu nữ vội đứng phắt dậy.“Tôi xin đức ông hãy đứng lên,” nàng trả lời lạnh lùng, vẻ lạnh lùng ngay lập tức trở thành hốt hoảng khi mọi cố gắng của nàng để gỡ tay ra đều vô ích. Cho dù nàng tìm mọi cách giằng ra, đức ông vẫn khư khư giữ chặt lấy tay nàng. Lại là trò đỏng đảnh đàn bà, ngài tự nhủ, chẳng qua chỉ là cách nũng nịu làm cao của các cô thiếu nữ mà ngài sẽ phải chấp nhận cho đến khi khuất phục được nàng.

“Đức ông, tôi van ngài!” nàng nói tiếp. “Xin đức ông hãy nhớ ngài đang ở đâu... hãy nhớ tới địa vị của ngài.”

“Ta sẽ không rời khỏi đây cho tới ngày tận thế,” Công tước trả lời với tâm trạng kì quái, pha lẫn niềm khao khát cháy bỏng với sự tàn nhẫn hung bạo, “cho đến khi công nương chịu nghe ta nói hết.”

“Tôi sẵn sàng lắng nghe ngài, thưa đức ông,” thiếu nữ trả lời, không còn giấu nổi vẻ ghê tởm mà đức ông đã chẳng hề đủ tỉnh táo để nhận thấy. “Nhưng đức ông không cần giữ khư khư lấy tay tôi như thế, và cũng không thích hợp nếu đức ông cứ quỳ như vậy.”

“Không thích hợp ư?” Công tước kêu lên. “Công nương yêu quý, nàng đã đánh giá sai ta rồi. Chẳng lẽ lại không thích hợp khi mỗi chúng ta - dù là ông hoàng hay kẻ tiện dân - đôi khi cũng phải quỳ gối sao?”

“Vâng, khi ngài cầu nguyện, thưa đức ông, mới là lúc thích hợp nhất.”

“Chẳng lẽ khi một người đàn ông tỏ tình không phải anh ta cũng đang cầu khẩn sao? Còn có thể quỳ ở nơi nào thích hợp hơn dưới chân nữ hoàng của trái tim mình chứ?”

“Xin đức ông hãy buông tôi ra,” nàng yêu cầu với giọng gần như ra lệnh, trong khi vẫn tiếp tục vùng vẫy. “Đức ông càng ngày càng chán ngắt và lố bịch rồi đấy.”

“Lố bịch ư?”

Khuôn miệng rộng, phóng đãng của Công tước há hốc. Hai gò má trắng bợt tái đi, cặp mắt xanh nhỏ thó tàn nhẫn long lên những tia nhìn hung tợn. Gian Maria vẫn quỳ bất động trong một chốc rồi vụt đứng phắt dậy. Đức ông buông bàn tay của Valentina ra theo lời ra lệnh, nhưng căng thẳng hơn, thay vào đó lại nắm chặt lấy cả cánh tay nàng.

“Valentina,” Công tước hỏi, giọng lạc đi, “tại sao nàng nỡ đối xử với ta thù địch như thế?”

“Đâu phải thế,” nàng chán ngán phản đối, rùng mình lùi lại để tránh khuôn mặt trắng bệch đang ghé sát vào mặt nàng, khơi dậy nỗi ghê sợ nàng không tài nào chịu đựng nổi. “Tôi chỉ không muốn thấy đức ông trông lố bịch như thế, và đức ông không thể nhận ra rằng đến mức...”

“Nàng có biết ta yêu nàng say đắm đến mức nào, sâu sắc đến mức nào không?” đức ông bùng nổ, hai bàn tay đang giữ lấy tay cô gái siết chặt lại.

“Đức ông, ngài làm tôi đau đấy!”

“Không lẽ nàng thì không làm ta bị tổn thương sao?” Công tước gầm lên. “Một cánh tay bị bầm tím chăng nữa cũng có nghĩa lí gì so với vết thương mà cái nhìn của nàng đã gây ra cho ta? Chẳng lẽ nàng không...”

Nàng giải thoát được cánh tay đang bị nắm chặt, rồi bằng một bước chạy, nàng lao về phía cánh cửa mà những người hầu cận vừa đi ra.

“Valentina!” Công tước thét lên, nhảy bổ theo sau, tiếng thét giống với tiếng gầm của ác thú hơn tiếng than của một kẻ si tình. Công tước chộp lấy nàng, và không hề khách khí lịch sự, đức ông lôi mạnh nàng trở lại phòng.

Bị xúc phạm như vậy, tất cả sự căm ghét, khinh miệt, bất bình cô gái đã cố kiềm chế bấy lâu liền được dịp bùng lên. Chưa bao giờ nàng nghe nói một người phụ nữ ở địa vị của mình bị đối xử theo cái cung cách như vậy. Nàng căm ghét gã Công tước, nhưng vẫn kìm mình tránh cho gã nỗi hổ thẹn phải nghe điều đó do chính nàng nói ra, với ý định tranh đấu với chú nàng để giành lại tự do cho mình. Nhưng bây giờ, khi tay Công tước này đã cư xử với nàng như với một ả hầu bàn trong tửu quán; vì gã tỏ ra không thèm đếm xỉa đến sự tôn trọng cần phải có đối với nàng, cũng không hề biết cư xử nhã nhặn như một quý tộc có giáo dục, nàng không thể chịu đựng được màn tỏ tình ghê tớm của gã thêm một phút giây nào nữa. Nếu gã đã chọn cách cầu hôn lố bịch như một tên hề, người con gái kiêu hãnh của Urbino tự nhủ cũng sẽ cư xử với gã theo cách tương xứng.

Một lần nữa vùng ra khỏi tay ngài Công tước, cô thiếu nữ thẳng tay giáng cho đức ông một cái tát nảy lửa làm gò má quý Công tước rát tê đi - cái tát bất ngờ khiến ngài ngớ người đứng đực ra.

“Công nương!” Công tước thở gấp. “Đây là một sự xúc phạm đối với ta!”

“Vậy chẳng lẽ còn thiếu sự xúc phạm nào tôi chưa phải chịu đựng từ phía ngài sao?” nàng phản công, với cái nhìn dữ dội đến mức khiến đức ông bất giác lùi lại. Và giờ đây, khi nàng đứng thẳng kiêu hãnh trước mặt Công tước, hiện thân của vẻ đẹp trong cơn giận dữ, ngài không còn biết mình yêu nàng hay sợ nàng hơn, nhưng nỗi khao khát được chiếm hữu nàng, khuất phục nàng càng cháy bùng lên trong đức ông.

“Liệu tôi có phải là một ả giang hồ trong trại lính của ngài không”, nàng phẫn nộ vặc lại, “mà ngài dám lôi kéo tôi như vậy? Không chừng ngài đã quên rằng tôi là cháu của Guidobaldo, là một công nương của dòng họ Rovere, và từ khi còn nằm trong nôi tôi chỉ biết đến sự tôn trọng từ phía tất cả đàn ông, cho dù địa vị của họ có cao đến đâu? Không lẽ với xuất thân của mình, tôi không có quyền được đối xử như vậy sao? Có cần tôi phải nói thẳng với ngài, thưa đức ông, cho dù ngài sinh ra để ngự trị trên ngai vàng, nhưng cách cư xử của ngài chẳng khác gì một tên giữ ngựa? Có cần tôi phải nhắc nhở ngài, trước khi ngài nhận ra, rằng không người đàn ông nào, khi chưa được tôi cho phép, lại dám động đến tôi như ngài vừa làm không?”

Đôi mắt nàng rực lửa, giọng nói cao dần, và cơn bão tố phẫn nộ càng lúc càng dữ dội hơn; Gian Maria đã hoàn toàn bị đo ván và đức ông chỉ còn biết lúng túng nài nỉ cầu xin sự tha thứ.

“Cho dù tôi có là Công tước cũng đâu nghĩa lí gì,” ngài rụt rè thanh minh, “khi tôi đã yêu? Một Công tước thì có gì khác biệt chứ? Anh ta cũng chỉ là người, và tình yêu của anh ta cũng có quyền được biểu lộ ra như bất cứ ai trong đám thần dân của anh ta. Vì tình yêu đâu có phân biệt đến đẳng cấp của con người?”

Cô thiếu nữ lại đi về phía cửa, nhưng lần này Công tước không dám dùng sức mạnh giữ nàng lại, ngài đành tìm cách dùng lời lẽ thay thế.

“Công nương,” Công tước van nài, “tôi xin công nương hãy nghe tôi nói. Còn một tiếng nữa thôi là tôi phải lên ngựa về Babbiano rồi.”

“Điều đó, thưa đức ông,” nàng trả lời, “là tin tốt nhất tôi được nghe kể từ khi ngài tới đây.” Và không đợi câu trả lời của ngài, cô gái bước qua ngưỡng cửa đi thẳng ra sân.

Công tước khựng lại trong giây lát, lí trí bị tê liệt bởi cơn tức giận do lòng tự ái bị tổn thương. Rồi đức ông lao theo cô gái; nhưng ngài vừa đi đến cửa, cái lưng gù nhỏ thó của anh chàng Peppe bất thình lình đứng ngáng đường ngài với một tràng “ti... ri... ring” từ những chiếc chuông bạc trên mũ hề, và vẻ nhạo báng phớt qua trên khuôn mặt anh.

“Tránh ra, thằng ngu,” ngài Công tước đang điên tiết gầm lên. Nhưng thân hình dị dạng trong bộ đồ hóa trang màu đỏ xen đen vẫn đứng trơ trơ.

“Nếu đức ông muốn tìm công nương Valentina,” anh hề lên tiếng, “thì nàng đang ở đằng kia kìa.”

Và Gian Maria, nhìn theo hướng ngón tay xương xẩu của anh hề chỉ, thấy cô thiếu nữ đã đến nhập vào đám tùy nữ, vậy là đức ông đã hết cơ hội nói chuyện riêng với nàng. Công tước xoay người rời khỏi chỗ anh hề, phục phịch bước về phía cánh cửa mà ngài đã bước qua để vào căn phòng lần đầu. Lẽ ra sẽ tốt hơn cho anh chàng Peppe nếu để mặc cho quý ông được yên thân rút lui. Nhưng anh ngốc, rất yêu quý cô chủ của mình, có bản năng của một con chó trung thành, yêu tất cả những gì cô chủ của anh yêu và căm ghét tất cả những gì làm nàng khó chịu, đã không kìm được ý thích bồi cho kẻ chiến bại thêm một đòn chí tử nữa để rắc muối vào trái tim vốn đã trọng thương của đức ông.

“Hẳn là đức ông tôn quý đã thấy con đường đến trái tim công nương thật quanh co trắc trở quá phải không?” anh hề nói với theo. “Khi nào trí khôn của ngài bất lực thì hãy trông cậy vào đôi mắt tinh tường của sự điên rồ nhé.”

Công tước đứng sững. Một người biết tự trọng hơn đương nhiên sẽ bỏ qua không để ý tới giọng điệu phản trắc đó. Nhưng Tự Trọng và Gian Maria chưa bao giờ là bạn đồng hành. Đức ông quay lại, nhìn chằm chằm vào tay hề dị dạng đang lẽo đẽo đi theo vào trong phòng.

“Ngươi hẳn có gì đó để bán,” Công tước khinh khỉnh dò hỏi.

“Con biết nhiều thứ - rất nhiều - nhưng không có thứ nào là để bán, thưa Công tước. Để giúp ngài con sẽ nói cho ngài nếu được ngài hỏi, chỉ để đổi lại niềm vui được thấy ngài vui vẻ.”

“Nói đi,” Công tước giục anh hề, không hề bớt vẻ cau có khiến khuôn mặt phì phị nhăn lại như mặt khỉ.

Peppe cúi đầu.

“Thưa đức ông cao quý và hùng mạnh nhất, sẽ là dễ như trở bàn tay để chiếm được tình yêu của công nương nếu...” anh chàng úp úp mở mở.

“Phải rồi, phải rồi. Nếu sao?”

“Nếu đức ông có được dung mạo khôi ngô tuấn tú, chiều cao hoàn hảo, vóc dáng cân đối, lời nói lịch sự dễ nghe và phong thái vương giả của một người mà con đã gặp.”

“Ngươi đang bỡn cợt ta đấy à?” Công tước hỏi lại, không tin nổi vào tai mình.

“Ấy không đâu, thưa đức ông! Con chỉ muốn nói cách làm như thế nào công nương của con có thể yêu được ngài. Giá mà ngài có được ánh hào quang của người mà con nói đến, cũng là người cô chủ con ngày đêm mơ tưởng thì chắc cũng dễ thôi. Thế nhưng vì Chúa đã trót tạo ra đức ông như vậy - mặt phị mỡ, thân hình vừa béo ục ịch lại vừa còng, lại thêm ngây ngô vụng về...”

Rống lên vì tức tối, Công tước lao vào anh hề. Nhưng anh này, nhanh chân không kém gì nhanh miệng, đã thoát khỏi hai bàn tay béo múp quờ ra tóm anh ta, rồi lao nhanh qua cửa, anh hề ba chân bốn cẳng chạy đi tìm chỗ trú ẩn sau vạt váy cô chủ.